|
|
|
|
|
|
|
Nazwa: |
Wschodnia Republika
Urugwaju (República Oriental del Uruguay) |
|
|
Położenie: |
państwo w
południowo-wschodniej części Ameryki Południowej, między
Brazylią a Argentyna oraz między Atlantykiem a La Platą |
|
|
Powierzchnia: |
177,4 tys. km2 |
|
|
Liczba ludności: |
ok. 3,4 mln |
|
|
Podział administracyjny: |
19 departamentów |
|
|
Język urzędowy: |
hiszpański |
|
|
Jednostka monetarna: |
1 peso urugwajskie = 100 centesimos |
|
|
Święto narodowe: |
25 sierpnia |
|
|
Stolica:
|
Montevideo |
|
|
Największe miasta: |
Salto, Paysandú,
Las Piedras, Rivera, Tacuarembó, Montevideo |
|
|
Najwyższy szczyt: |
Cerro Catedral
(513 m n.p.m.) |
|
|
Główne rzeki: |
Urugwaj,
Río Negro, Cuarein, Queguay Grande |
|
|
Największe jeziora: |
Embalse de Río Negro,
Mirim (Merín) |
|
|
Przemysł: |
Przemysł spożywczy
(mleczarski, mięsny, olejarski), wełniany, skórzany,
tytoniowy, chemiczny, samochodowy, hutnictwo żelaza;
rolnictwo: uprawa pszenicy, jęczmienia, ryżu, buraków
cukrowych, kukurydzy, ziemniaków, winorośli, drzew cytrusowych,
tytoni; hodowla owiec, bydła, koni; rybołówstwo. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Historia |
|
|
W czasach prekolumbijskich zamieszkany przez Indian Charrúa.
1515 Hiszpan J. Diaz de Solis dotarł do ujścia La Platy. Opór miejscowych Indian, a przede wszystkim brak poważniejszych
bogactw naturalnych opóźnił procesy kolonizacyjne. 1724 Hiszpanie założyli Montevideo, w dwa lata później cały Urugwaj
został przyłączony do wicekrólestwa Peru, w 1776 do wicekrólestwa La Platy.
1810-1814 wyzwolony spod władzy hiszpańskiej przez powstańców pod dowództwem J.G. Artigasa. 1816 anektowany przez
Portugalczyków i przyłączony do Brazylii. 1825 proklamował niepodległość. 1828 Argentyna i Brazylia, w traktacie
podpisanym w Rio de Janeiro, ostatecznie uznały suwerenność Urugwaju. W pierwszych latach niepodległości o wpływy w kraju
rywalizowały dwie partie polityczne - liberalnych colorados, reprezentujacych burżuazję miejską z wybrzeża, oraz
konserwatywno-klerykalnych blancos, związanych z interesami hodowców bydła z interioru.
1839-1852 Urugwaj toczył wojnę z Argentyną, 1865-1870 w sojuszu z Argentyną i Brazylią walczył z paragwajskim dyktatorem
F. Solano Lópezem. Sytuacja wewnętrzna ustabilizowała się dopiero za prezydentury J. Batlle y Ordó.eza (1903-1907 i
1911-1917).
Polityka wewnętrzna - dyktatura wojskowa
1919 wprowadzono w życie nową konstytucję, a wraz z nią szereg reform, które zmodernizowały i ustabilizowały kraj.
Zagwarantowano m.in. rozdział Kościoła od państwa, wprowadzono powszechne prawa wyborcze, system powszechnych ubezpieczeń
społecznych, ograniczono władzę prezydenta, wprowadzono 8-godzinny dzień pracy, przeprowadzono nacjonalizację banków oraz
przedsiębiorstw i zakładów użyteczności publicznej. Światowy kryzys lat 1929-1933 wpłynął na zaostrzenie sytuacji
wewnętrznej. W 1933 prezydent G. Terra (1931-1938) dokonał, na wzór B. Mussoliniego, zamachu stanu i ustanowił prawicową
dyktaturę. W 1942 Urugwaj zerwał stosunki z państwa Osi, a w 1945 wypowiedział im wojnę.
W 1952 wprowadzono nową konstytucję znoszącą urząd prezydenta. Pod koniec lat 50. sprawujący władzę blancos usiłowali
realizować politykę Międzynarodowego Funduszu Walutowego, powodując wzrost niezadowolenia społecznego. W latach 60. spadek
eksportu (głównie wełny) przyniósł załamanie koniunktury gospodarczej. Rozkład systemu zabezpieczeń socjalnych,
rozpowszechnianie się ubóstwa doprowadziły do powstania organizacji partyzanckiej tupamaros (przekształconej w 1985 w
partię polityczną). Postępującej anarchizacji życia politycznego nie zdołały zapobiec nawet rządy armii. Wojskowi
zawiesili podstawowe prawa obywatelskie (1972), rozwiązali parlament (1976), zabronili działalności lewicowym partiom
politycznym.
1985 przywrócono rządy cywilne powracając do demokratycznego modelu sprawowania władzy. W 1986 uzgodniono 3-letni plan
odbudowy gospodarki. W 1990 urząd prezydenta objął L.A. Lacalle Herrera (z partii blancos), który ogłosił zgodę narodową i
utworzył rząd koalicyjny z udziałem colorados. Jego liberalna polityka ekonomiczna napotkała opór opozycji, a program
prywatyzacji został odrzucony w referendum w 1992. W 1994 w wyborach prezydenckich zwyciężył J.M. Sanguinetti Coirolo (z
partii colorados). Od 1 III 2000 prezydentem Urugwaju jest Jorge Battle.
|
|
|
|
|
|
Trochę
geografii |
|
|
República Oriental
del Uruguay leży pomiędzy rzeką Urugwaj na granicy z Argentyną,
ujściem La Platy, Oceanem Atlantykim a granicą z Brazylią.
Powierzchnia kraju wynosi 177,4 km2, czyli nieco więcej niż
połowa powierzchni Polski. Większość kraju ma charakter równinny,
z wyjątkiem wzgórz (zwanych cuchillas) rozciągających się na północy,
przy granicy z Brazylią. Osiągają one wysokość 200-500 m n.p.m.
Wzdłuż wybrzeża Atlantyku rozciąga się płaska równina, częściowo
zabagniona, z licznymi lagunami i jeziorami przybrzeżnymi. Znajduje się
tu wiele pięknych i piaszczystych plaż. Wybrzeże południowo-zachodnie
rozciąga się nad estuarium La Platy. Głównymi rzekami Urugwaju są:
Urugwaj i Rio Negro.
Krajobraz Urugwaju ma charakter lekko pagórkowaty, są to tereny
przejściowe pomiędzy argentyńską Pampą a Wyżyną Brazylijską.
Jest to jednak kraj nizinny. Jedynie z północnego wschodu na
południowy zachód przebiegają dwa niezbyt wysokie pasma,
wznoszące się zaledwie na wysokość 200-400 m n.p.m.
Najwyższym wzniesieniem kraju jest Cerro Catedral (513 m n.p.m.)
położony w departamencie Maldonado, w pobliżu wybrzeża Oceanu
Atlantyckiego. Nad La Platą brzeg jest stromy z wystającymi
najczęściej pumeksowymi skałami, między którymi rozciągają się
piaszczyste plaże. Całe terytorium Urugwaju należy do zlewiska Atlantyku.
Do największych rzek kraju należą Urugwaj (1650 km dł.) oraz jego dopływy:
Cuareim (200 km), Daymán (160 km), Río Negro (800 km) dzieląca kraj
na dwie części: północną i południową oraz Cebollati (210 km).
Największym zbiornikiem wodnym Urugwaju jest zalew Embalse de Río Negro
(4100 km2) utworzony poprzez wybudowanie wielkiej zapory Rincón del Bonete
na rzece Río Negro. Bieg rzeki Urugwaj odpowiada linii zaburzeń tektonicznych.
Powyżej miasta Salto znajdują się w jej korycie liczne wodospady i progi skalne.
W Urugwaju występują także liczne jeziora lagunowe, z których największym
jest Mirim (Merín).
Stolicą Urugwaju jest Montevideo. Obszar kraju podzielony jest na 19 departamentów.
Głównymi miastami są: Montevideo, Salto, Paysandú, Las Piedras, Melo,
Rivera oraz Tacuarembó. |
|
|
|
|
|
Klimat |
|
|
Urugwaj leży w strefie
klimatów podzwrotnikowych. Na całym obszarze panuje klimat
wilgotny typu śródziemnomorskiego. Zimy są łagodne o średnich
temperaturach miesięcznych sięgających 10-12°C. Lata są ciepłe,
ze średnimi temperaturami 24-27°C. Zimą z południowego zachodu
wieją chłodne wiatry pamperos powodujące gwałtowne
ochłodzenie i spadek temperatury.
Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju
wynoszą: w styczniu 23°C i 77 mm, w lipcu 11°C i 67 mm.
Aktualna pogoda w krajach Ameryki Południowej:
wunderground.com
|
|
|
|
|
|
powrót
do listy regionów |
|
|
|
| | |