|
|
| |
|
|
| |
HISTORIA ODKRYĆ
W OBRĘBIE RODZAJU GYMNOCALYCIUM |
|
| |
|
|
| |
Z historią opisów nowych gatunków rodzaju Gymnocalycium nie wiążą się jakieś nadzwyczajne zdarzenia czy przełomowe
odkrycia (takie jakie towarzyszyły np. odkryciu nowego rodzaju Uebelmania czy całkiem niedawno Yavia).
Pierwsze wyprawy z których przywożono kaktusy miały charakter ogólny geograficzny, botaniczny czy nawet zupełnie
przygodowy. Dopiero w XX wieku organizowano poszukiwania o sciśle określonym charakterze, a wciągu ostatnich 20-30 lat
nawet monotematycznie związane z rodzajem Gymnocalycium. Tu należy wspomnieć o kolegach z Austrii, Niemiec, Holandii i
Czech.
Pierwsze gatunki rodzaju opisywano jeszcze pod ogólnie stosowaną wówczas do kaktusów kulistych nazwą Echinocactus.
I tak pierwszy opis dotyczył gatunku E. gibbosus (Haworth, 1812) i odnosił się do charakterystycznych "garbków" na żebrach
roślin. Późniejsze zmiany nomenklatury sprowadziły oczywiście ten gatunek do znanej nazwy Gymnocalycium gibbosum. Jest to
roślina jak najbardziej charakterystyczna dla rodzaju, stąd nie wiedzieć czemu jako typ dla rodzaju wyznaczono rosnący w
Brazylii Gymnocalycium denudatum.
Sama nazwa Gymnocalycium oznaczająca nagi kielich kwiatowy pojawiła się po raz pierwszy w katalogu Pfeiffera w 1848 r.
Luis Karl Georg Pfeiffer (1802-1877), lekarz z zawodu przebywał w wielu miejscach Ameryki Środkowej i Południowej, m. in.
2 lata spędził na Kubie eksplorując tamtejsze kaktusy głównie z rodzaju Melocacatus.
Razem z dyrektorem berlińskiego Ogrodu Botanicznego F. Otto opublikował w 1845 r. dwutomowe dzieło "Ilustracje i opisy
kaktusów kwitnących". Tam też przedstawiono źródłosłów botanicznej nazwy rodzaju: gymnom=nagi, nieowłosiony i
calyx=kielich.
Pomimo to w dalszych opisach gatunków tego rodzaju dalej stosowano nazwę Echinocactus. Do końca XIX wieku znano 12
gatunków Gymnocalycium.
Dopiero dzieło Brittona i Rose z 1922 roku - "The Cactacae" przywraca nazwę rodzajową Gymnocalycium do powszechnego
użytku. W swoim dziele Britton i Rose opisują już 22 gatunki Gymnocalycium.
Organizowane w okresie międzywojennym wyprawy dostarczały nowych odkryć. Profesor Carlos Hosseus przesłał do Europy liczne
nowe gatunki (G. andreae, G. bodebenderianum, G. capillaense, G. hossei).
A.V.Fric (1882-1944), znany czeski podróżnik i hodowca wielokrotnie eksplorował tereny Ameryki Południowej. Efektem
podróży były nowe znaleziska (G. michoga akt. Schickendantzii, G. nidulans, G. guanchinense). Jako pierwszy podzielił
gatunki w obrębie rodzaju na podjednostki taksonomiczne w oparciu o wygląd nasion. Znane wówczas 33 gatunki podzielił
na 5 grup: Macrosemineum, Ovatisemineum, Trichomosemineum, Muscosemineum i Microsemineum.
A.M. Friedrich, korespondent wojenny w trakcie działań zbrojnych w Gran Chaco, w latach 1932-1935 przemierzał bezdroża
płaskowyżu i opisał G. megatae, G. friedrichii.
Kolejny etap poszukiwań to lata 50-te i 60-te, kiedy to m.in. Schutz opisał G. chiquitanum, G. eurypleurum, G.
ritterianum.
Shutz w czasopiśmie Friciana Rada przedstawił zmodyfikowany podział rodzaju w oparciu o budowę nasion. W dalszym okresie
prezentowano kolejne propozycje podziału rodzaju na podjednostki (Buxbaum, Krainz 1968, a ostatnio podział wg H. Tilla w
internecie).
Ostatnie 20 lat to szereg nowych opisów pochodzących z różnych regionów występowania.
Znane nazwiska to J. i B. Piltz z Niemiec (m. in. G. ambatoense, G. piltziorum, ale i Yavia cryptocarpa razem z R.
Kieslingiem), H.Till, G. Neuhuber, W. Papsch, F.Strigl, H. Amerhauser z Austrii, L. Berht z Holandii, J. Prochaska z Czech
oraz wielu innych.
|
|
| |
|
| | |
